Zo zuinig als mijn opa en oma vroeger leefden, zoveel geld ging er op aan de hobby van opa. Dit contrast wordt me pas duidelijk als ik dat deel van de nalatenschap van zolder haal om weer door te geven. Jongens wat een lading spullen. Niet alleen elke camera is er nog, ook een projector, projectiescherm, iets waarvan ik vermoed dat het een montage set is, alle instructieboekjes, opbergtassen, en het belangrijkste; een doos films. De volledige kindertijd van nichten, neven, ooms, tantes en mezelf zit hierin.
Zolang ik me kan herinneren liep mijn opa rond met een camera aan zijn oog en sleepte een grote tas met spullen (die erbij hoorden) met zich mee. Extra tapes, microfoons, reservebatterijen, snoeren, niets mocht aan het toeval worden overgelaten. Wee gebeente als je er alleen al naar wees; elk familielid wist dat hier ongeveer de doodstraf op stond. Van de filmspullen van opa bleef je af.
De verzameling die mij op het eerste gezicht complete chaos lijkt, blijkt in werkelijkheid overgeorganiseerd te zijn. Op elke film zit een plakker met wat erop staat en in welk jaar dit was. Onderop vind ik een berg schrijfsels waarin ik het piepkleine handschrift van mijn opa direct herken. Ik zie gelijk dat dit de tot in detail uitgewerkte draaiboeken zijn van de door hemzelf geregisseerde films.
Opa nam geen genoegen met de aanduiding; vakantie Turkije 1984, maar beschrijft tot in de puntjes wat je kunt terugzien. Niet alleen de heen- en terugreis zijn vastgelegd, ook dat moe op de markt was en dat ze met Errol hadden gegeten. Dat eten gebeurde nooit in een restaurant, ben je gek, hoe duur denk je dat dit is?! Maar oma kocht op de markt wat eenvoudige zaken zoals brood en tomaten. Eenvoud boven alles. Wisten wij wel dat de Turken zo ontzettend lief en gastvrij waren? Er zijn meerdere films van, elke keer gingen opa en oma mee met mijn oom en tante in een zelf afgetimmerd VW busje. Ze raakten bevriend met de familie van Errol, wat een fijne mensen. Toen de brave borst jaren later om geld vroeg, was de vriendschap ineens over. Nooit meer iets over gehoord.
Toen ik na jaren doodsangst eindelijk mocht afzwemmen voor mijn A-diploma, was opa erbij met zijn camera. Jammer dat hij op de familietribune moest zitten en niet wat dichterbij kon komen, want daardoor zag je alleen veel kinderen in de verte. Alleen door de badpakken en zwembroeken zag je nog enig verschil. Inzoomen was toen nog geen optie op zijn camera. Ik was zó bloednerveus die dag dat ik continue op en neer sprong. Gelukkig maar, daardoor pikte je me er toch uit.
De sportwedstrijden van mijn vader, vakanties op tentenkamp Bakkum, verjaardagen en jubilea, de afscheidsvoetbalwedstrijd van opa zelf, alles zit in de doos. Het werk aan de eigengemaakte boten van mijn oom en vader, het sloeproeien waar onze hele familie aan meedeed, een hardloopwedstrijd van mijn tante, maar het allermooiste was toch wel het tanden wisselen van de kleinkinderen. Zodra opa er erg in had dat je een losse tand had, moest je ‘op de film’. Opa gaf het startsein en jij moest met je tong de tand bewegen zodat iedereen goed kon zien wat er aan de hand was. Ook als je daarna tandloos was, werd je weer vereeuwigd.
Mijn nicht, tante en bonus-oom hebben jaren geleden eens een filmavond georganiseerd om met z’n allen nog een keer te kijken naar opa’s films. Zij hadden de boel inmiddels alweer een paar jaar doelloos op zolder staan wat best jammer was. Het bleek nog een hele toer om alles aan de gang te krijgen. De speciale projectietafel werd geïnstalleerd, projector met volle en lege filmtape erop, een lamp die met geen mogelijkheid aanging. Het projectiescherm werd achterwege gelaten, de hagelwitte stucmuur voldeed prima. Die hadden opa en oma vroeger niet, hun huisje was piepklein en bomvol. Vooraf was al een selectie gemaakt waar de meesten van ons op stonden, zodat het leuk was voor iedereen. Wat was het geweldig. Alle kleinkinderen kwamen voorbij, de ooms en tantes (wat hadden ze veel haar en wat was iedereen nog piepjong), de mini mode van toen, het huisje in Bakkum, we waren allemaal weer even veertig jaar terug in de tijd. Mensen die al lang niet meer leven; ineens waren ze er weer.
Vervolgens verdween de boel weer naar zolder waar een paar jaar later besloten werd dat het een andere plek moest krijgen. Ik had de stille hoop dat mijn ouders of andere oom het wel zou willen, maar niemand bleek enthousiast. Uiteindelijk is alles bij mij op zolder terecht gekomen. In de volle overtuiging dat wij nog wel eens een avond zouden houden en/of de boel zou gaan digitaliseren. Inmiddels is dit denk ik ook alweer tien jaar geleden en weet ik dat er niets van komt. Heel vervelend dat ik het niet over mijn hart kan verkrijgen om opa’s liefhebberij weg te keilen. Superfijn dat een jonger nichtje aangaf het wel te willen hebben. Vol goede moed is ook zij van plan de boel weer aan de praat te krijgen en mogelijk nog wat over te kunnen zetten.
Een paar tapejes heb ik nog bewaard. Ik zal eens informeren bij een fotozaak of ze dit kunnen digitaliseren. Mijn opa en oma; nooit gaven ze geld uit aan dure kleding of dito spullen. Alles kwam van de markt, de Aldi of werd zelf getimmerd, geschilderd, gebreid of gebakken. Bij elk feestje dook iedereen weg als opa er weer aankwam met zijn camera. Nu ben ik blij dat het er nog is. Ze moeten kapitalen hebben uitgegeven aan alle apparatuur en bijbehorende attributen. Nooit gedacht dat ik de waarde ervan pas zó laat zou ontdekken.